Wat is gezondheid?

Iedereen heeft het over Swaasthya (= gezondheid). Laten we kijken naar een aantal voorbeelden uit het dagelijks leven:

• “Hoe gaat het met je gezondheid?”
• “Ik wens je veel geluk en gezondheid toe.”
• “Dat is slecht voor je gezondheid!”

Maar wat zeggen we precies als we het woord gezondheid gebruiken? Het is verstandig om eerst te onderzoeken wat de definitie van het woord is.

Definitie van gezondheid

Wanneer we opzoek gaan naar de definitie van gezondheid zijn er verschillende bronnen die we kunnen raadplegen.

Van Dale:

ge•zond•heid (de; v) het gezond-zijn: gezondheid! gezegd bij het proosten, als iemand niest enz.

World Health Organization (WHO):

“Health is a state of complete physical, mental and social well-being and not merely the absence of disease or infirmity.” Vertaling: “Gezondheid is een toestand van volledig fysiek, geestelijk en sociaal welbevinden en niet louter het ontbreken van ziekte of gebrek.”

Ayurved, volgens Sushruta:

samadoshah samagnischa samadhatumalahkriyaah,
prasannaatmendriyamanah swastha iti abhidheeyate.
~ sushruta samhita, sutrasthan, hoofdstuk 15, vers 10 ~

Degene wiens Dosha (= bio energie), Agni (= spijsverteringsvuur), Dhatu (= weefsel) en Mala (= uitscheidingsproduct) in balans zijn, en wiens Aatma (= ziel), Indriya (= zintuigen) en Man (= geest) vreugdevol zijn, is gezond.

De 3 Dosha’s (= constituties / bio energieën)

De 3 Dosha’s zorgen voor een goede werking van de verschillende weefsels van het lichaam en dat de onnodige afvalstoffen uit het lichaam verwijderd worden. De Dosha’s zijn ook verantwoordelijk voor bewegingen, zintuigen en andere activiteiten die het menselijk lichaam en de geest beïnvloeden. Elke storing veroorzaakt in deze Dosha’s kan uiteindelijk zorgen voor ziektes. Deze Dosha’s zijn:

1. Vata – opgebouwd uit lucht en ether;
2. Pitta – opgebouwd uit vuur en water;
3. Kapha – opgebouwd uit water en aarde .

De 13 soorten Agni’s (= spijsverteringsvuren)

Volgens de Ayurved (= Dharmgranth over gezond leven) is een gebrek aan evenwicht in de Jatharagni (= het spijsverteringsvuur) de oorzaak van de meeste ziektes. Het gaat hier niet alleen om de spijsvertering, maar ook om de energie achter alle metabolische processen (stofwisseling) van het lichaam en hiermee ook het lichamelijk welzijn. De 13 Agni’s zijn onder te verdelen in 3 categorieën:

1. Jatharagni – de “hoofd-Agni” die actief is in de maag en het maag-darmkanaal;
2. Bhutagni – de 5 Agni’s uit de Panch Mahabhoot (= 5 oerelementen);
3. Dhatwagni – de 7 Agni’s, die aanwezig zijn in/voor elke Dhatu (weefsel).

De 7 Dhatu’s (= weefsels)

De Dhatu’s zijn in principe de lichaamsweefsels die verantwoordelijk zijn voor de werking van de organen en de structuur van het lichaam. Alle Dhatu’s zijn opgebouwd uit een vorige en ontwikkelen zich aan de hand van de voeding die afkomstig is uit het spijsverteringsstelsel. Deze Dhatu’s zijn:

1. Rasa dhatu – bloedplasma;
2. Rakta dhatu – bloedcellen;
3. Mamsa dhatu – spierweefsel;
4. Meda dhatu – vetweefsel;
5. Asthi dhatu – botweefsel;
6. Majja dhatu – zenuwweefsel;
7. Shukra dhatu – reproductief weefsel.

De 3 Mala’s (= uitscheidingsproducten)

Mala’s zijn de stoffen of afvalstoffen die door het lichaam afgescheiden worden. Ze zijn eigenlijk bijproducten die gevormd zijn door verschillende activiteiten die in het lichaam plaatsvinden. De onderstaande 3 Mala’s worden beschouwd als de belangrijkste uitscheidingsproducten van het lichaam.

1. Purish – ontlasting;
2. Mutra – urine;
3. Sweda – zweet.

De Aatma (= de ziel)

Gezond zijn heeft niet alleen te maken met lichamelijke gezondheid, maar zeker ook met spirituele gezondheid. Bewustzijn van het feit dat we de Aatma zijn, zorgt voor verbondenheid met deze bron van Anand (= gelukzaligheid), waardoor we innerlijk geluk ervaren en geluk brengen voor de mensen om ons heen.

De Indriya (= de zintuigen)

De Indriya zorgen ervoor dat we de wereld om ons heen op een mooie manier kunnen ervaren, wanneer we hen op een evenwichtige manier inzetten: niet te veel, niet te weinig. Onze zintuigen zijn:

1. Shabda – geluid – oren;
2. Sparsha – aanraking – huid;
3. Roopa – vorm / kleur – ogen;
4. Rasa – smaak – tong;
5. Gandha – geur – neus.

De Man (= geest / gedachten / wil)

De Man geeft onze geestelijke staat weer. Een gebalanceerde Man is een teken van geestelijke gezondheid. Deze balans kenmerkt zich door goede intenties en een streven/doel in het leven waarbij niet alleen aan de individu, maar ook aan de maatschappij wordt gedacht.

Wanneer al het bovenstaande in balans is, wordt een persoon volgens de Ayurved als een gezond individu gezien.