dharmo rakṣati rakṣitaḥ
धर्मो रक्षति रक्षितः
dharmo rakṣati rakṣitaḥ
Wie dharma beschermt, wordt door dharma beschermd.
~ manu smṛti 8.15 ~
Deze subhāṣit (= goede raad) kan in twee delen worden verdeeld, namelijk het geven van rakṣā (= bescherming) aan dharma en het ontvangen van rakṣā van dharma. Hierbij wordt de logica van kriyā (= actie) en pratikriyā (= reactie) toegepast; één van de universele wetten. Bij het beschouwen van deze subhāṣit kan een indeling gemaakt worden tussen twee ‘werelden’, namelijk onze binnenwereld en de buitenwereld.
Wanneer we kijken naar de innerlijke wereld, dan kunnen we deze indelen in de buddhi (= verstand), aham (= ego) en man (= gedachten). Het beschermen van dharma in deze wereld houdt in dat we vidyā (= kennis) over dharma in onze buddhi opnemen en dit omzetten in dhī (= wijsheid). Met deze dhī kunnen we ervoor zorgen dat onze buddhi, aham en man shuddh (= rein) blijven en dusdanig gevormd worden dat ze vervuld zijn met dharma. Wanneer er sprake is van ontwikkeling van kām (= wereldse verlangen), krodh (= woede), lobh (= hebzucht) of andere innerlijke vijanden, dan kunnen we de dharma in onszelf gebruiken om hen te overwinnen. Dus in de binnenwereld beschermen we dharma door het op te nemen en te behouden in onze buddhi; we krijgen bescherming van dharma, omdat het ons voorziet van de middelen om onze innerlijke vijanden te overwinnen en ons de kracht geeft om deze vijanden uit ons innerlijk te houden.
De buitenwereld is de wereld om ons heen, waarmee we in contact staat via onze indriyā (= zintuigen) en sharīr (= lichaam). Het beschermen van dharma in deze wereld houdt in dat we informatie tot ons nemen via onze indriyā, deze verwerken en toetsen met de kennis van dharma die we in onze buddhi hebben en overgaan tot het uitvoeren van een kriyā die in overeenstemming is met dharma door middel van onze sharīr. Op basis van de wet van actie en reactie roept deze kriyā een evenredige pratikriyā in de wereld om ons heen op. Wanneer we ons bijvoorbeeld inzetten voor de handhaving van respectvolle omgang met anderen, beschermen we deze waarde die deel uitmaakt van dharma. Deze handhaving zorgt voor de vorming van een maatschappelijke norm die ook geld voor de manier waarop anderen met ons omgaan. Door ons dus in te zetten voor de bescherming van dharma, worden we door diezelfde dharma beschermd.