Mal, de uitscheidingsproducten
Mal’s zijn de uitscheidingproducten of afvalstoffen van het lichaam. Dit zijn bijproducten die gevormd zijn door verschillende activiteiten die in het lichaam plaatsvinden. Er zijn twee soorten Mal, namelijk dhatu mal: afvalstoffen van de dhatu’s & aahaar (= voeding) mal: afvalstoffen gevormd uit voedsel. In het artikel over de dhatu's zijn de dhatu mal reeds behandeld. In dit artikel gaan we door met de aahaar mal.
Volgens de Ayurved zijn wij niet alleen datgene wat wij eten, maar ook datgene wat wij verteren. Als gevolg van metabolische processen die in het lichaam plaatsvinden, worden er afhankelijk van het ingenomen voedsel voortdurend afvalproducten gevormd. Niet alle voeding die wij innemen wordt gebruikt om de dhatu’s te voeden, omdat het lichaam niet alles op kan nemen. Als dit wel het geval zou zijn, dan zouden de eventuele “afvalstoffen” ook als voeding gebruikt worden, wat weer leidt tot misvormd weefsel. Daarom is het ontzettend belangrijk dat een juiste hoeveelheid voeding genuttigd wordt en ook een juiste hoeveelheid afvalstoffen het lichaam verlaat. Een juiste frequentie van deze processen is zeer van belang, zodat de processen in het lichaam optimaal plaats kunnen vinden en een goede gezondheid in stand blijft.
De mal’s zijn het derde aspect uit de drie-eenheid die ook bestaat uit dosha’s (= bio-energie) en dhatu’s. Wanneer er een goede balans is tussen deze drie aspecten, is sprake van aarogya (= gezond/vrij van ziekten). Een disbalans tussen deze drie aspecten leidt logischerwijs tot een slechte gezondheid of ziektes. Binnen de Ayurved wordt er veel aandacht besteedt aan uitscheidingsfuncties. Deze zijn namelijk erg belangrijk voor het behoud van een goede gezondheid en het weghouden van ziekten. Een goede werking van het uitscheidingssysteem zorgt voor een goede mentale, fysieke en geestelijke staat. Daarnaast kan een goed uitscheidingssysteem de levensduur en de kwaliteit van leven van een persoon verhogen. De onderstaande drie aahaar mala’s worden beschouwd als de belangrijkste uitscheidingsproducten van het lichaam die gevormd worden uit voeding.
- Purish – ontlasting;
- Mutra – urine;
- Swed – zweet.
Purish, mutra en swed worden ook wel dushya (= verwerpelijk) genoemd, omdat deze drie uitscheidingsproducten voor ziekten kunnen zorgen, wanneer sprake is van disbalans in de dosha’s. Deze ziekten worden met name door malinikaran (= toxificatie) veroorzaakt.
Purish (= ontlasting)
Purish is het afvalproduct dat afkomstig is van het spijsverteringsstelsel. De kleur en vorm hiervan kan verschillen per persoon en is afhankelijk van de toestand van het gehele spijsverteringskanaal, de voeding en gezondheid van een persoon. De Ayurved zegt het volgende over een normale ontlasting:
- Purish is een product gevormd uit de elementen aarde en water. Voor een gezonde stoelgang zullen wij dus deze twee elementen tot ons moeten nemen. Een voorbeeld van aarde: het eten van producten waarin vezels uit hele granen zitten. Een voorbeeld van water: het drinken van warm water (geen koud water);
- Een normale stoelgang vindt dagelijks plaats;
- De ontlasting moet halfvast zijn met een slijmerige laag en zou op het water moeten blijven drijven;
- De ontlasting moet nergens aan blijven plakken;
- De ontlasting produceert minimale geur.
Wanneer er een verstoring is tijdens de vorming van purish kan dit lijden tot constipatie, diarree, winderigheid, zwaarte of pijn (zowel in de buikstreek als tijdens de ontlasting). Aan de hand van de symptomen kan worden bepaald wat de oorzaak van de verstoring is en welke maatregelen genomen kunnen worden om de balans te herstellen. Een globaal overzicht hiervan is te zien in de onderstaande tabel.
| Disbalans | Symptomen | Adviezen |
| Vat | Harde en droge ontlasting; Minder dan één keer per dag ontlasting; Moeite met ontlasting (droogte). |
Gebruik van ghee (tijdens de warme maaltijd); Vermijd voedsel waar het lucht element in voorkomt (bijvoorbeeld salade, chips, etc.); Op tijd eten. |
| Pit | Meer dan drie keer per dag (losse) ontlasting; Zure reflux; Ontlasting met gele kleur of tint. |
Minder zure producten nuttigen; Geen koolzuurhoudende dranken; Vermijd veel uien, knoflook, zout, peper en kruiden; Komijn, koriander en venkel thee worden aangeraden; Het eten van granaatappel wordt aangeraden; Niet snel eten. |
| Kaph | Langzame ontlasting; Erg geoliede ontlasting; Plakkerige ontlasting. |
Minder olierijk voedsel nuttigen; Niet te veel tussendoortjes; Meer bewegen. |
Mutra (= urine)
Mutra is een vloeibaar afvalproduct van het lichaam dat uitgescheiden wordt door de nieren (door middel van de filtratie van bloed). Het wordt vervolgens uitgescheiden via de urinebuis. Problemen zoals urineweginfecties, nierstenen, buikpijn en verschillende soorten blaasstoornissen kunnen veroorzaakt worden door te veel of te weinig productie van urine. Ook het aantal keer dat men urineert, kan leiden tot verschillende klachten.
Om een aantal van deze klachten te voorkomen is het allereerst raadzaam om dagelijks minimaal twee liter water te drinken. Wanneer we spreken over het drinken van water wordt er vanuit de Ayurved de voorkeur gegeven aan warm water. Het gebruik van koffie en zwarte thee wordt afgeraden, zeker in de ochtend op lege maag, omdat dit niet goed is voor het “opstart- en filteringsproces” van de nieren. Het is gezonder om dagelijks verschillende soorten kruidenthee te drinken in plaats van zwarte thee en koffie.
Swed (= zweet)
Swed is de vloeistof die het lichaam verlaat via de huid middels de poriën. Zweet bestaat voornamelijk uit water en opgeloste mineralen en zorgt voor de temperatuurregulering en smering van de huid. Te veel of te weinig productie van zweet, de uitscheiding hiervan en de frequentie kunnen leiden tot jeuk, infecties van de huid, irritatie, een branderig gevoel of juist een te koud gevoel.
Wanneer er een sterkere zweetgeur aanwezig is, zou dit aan kunnen duiden dat er ama (= onverteerde voedselresten/ afvalstoffen) aanwezig zijn in het lichaam. Daarom is het belangrijk om te blijven bewegen of te sporten aangezien dit de transpiratie stimuleert. Een sauna is ook goed. Echter is een swedana (= stoombehandeling) volgens Ayurved pas verantwoord, wanneer het hoofd zich niet in dezelfde ruimte bevindt. Het hoofd bevat veel vocht (hersenen) en moet niet uitdrogen. Vandaar dat binnen de Ayurved alleen met een stoomcabine gewerkt wordt, waar het hoofd buiten de stoomruimte blijft. Mocht men niet de beschikking hebben tot een stoomcabine en naar een reguliere sauna gaan, dan is het verstandig om een natte baddoek om het hoofd te wikkelen en deze constant te bevochtigen met water.
Het is belangrijk om op onze voeding te letten, maar ook op de afscheiding hiervan via de verschillende wegen. Het is raadzaam om al deze afvalstoffen niet onnodig lang in het lichaam te houden. Dit zorgt alleen maar voor extra afvalstoffen en kan leiden tot onnodige ziektes. Het is daarom aan te raden om in de ochtend een glas warm water te nuttigen en vervolgens naar het toilet te gaan om het lichaam letterlijk en figuurlijk te “ontlasten” van de verschillende mal’s. Door er alleen al voor te zorgen dat we dagelijks minimaal twee liter warm water te drinken, doen we ons lichaam al heel erg veel goeds. Als hier ook nog een goed ritme in zit met betrekking tot het nuttigen van gezonde maaltijden, dan heeft u een mooie basis gelegd voor een gelukkig en gezond leven.